رادیو فردا
رسانه‌های حکومتی در ایران روز چهارشنبه ۱۳ دی از وقوع دست‌کم دو انفجار در مراسم سالگرد قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران، در کرمان خبر دادند که بر اثر این انفجارها تا کنون ۱۰۳ نفر کشته و ۲۱۱ نفر زخمی شده‌اند که حال برخی از آن‌ها وخیم است.
اما بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت جمهوری اسلامی، شامگاه چهارشنبه آمار یاد شده را نادرست دانست و گفت که «تعداد دقیق شهدای حادثۀ امروز تا این لحظه ۹۵ نفر است».
او افزود: «علت بیشتر اعلام‌شدنِ آمار این بود که نام برخی به اشتباه دو بار ثبت شده بود».
وزیر بهداشت ایران ضمنا گفت که حال ۲۷ نفر از مجروحان انفجارهای روز چهارشنبه وخیم است.
این اظهارات، واکنش سخنگوی اورژانس کشور را در پی داشت و او گفته که «آمار شهدا و مجروحان حادثه تروریستی کرمان تغییر نکرده و همان ۱۰۳ شهید و ۲۱۱ مصدوم است».
بابک یکتاپرست افزوده که «رسیدگی به مصدومان حادثه به خوبی در بیمارستان‌های کرمان مدیریت شده و شرایط جسمانی آنان تحت کنترل است و احتمال انتقال مجروحان حادثه به سایر استان‌ها از جمله تهران کم است».
معاون استانداری کرمان ساعاتی پس از این دو انفجار گفت که «این حادثه یک حمله تروریستی» بوده است.
هنوز هیچ فرد یا گروهی مسئولیت این حمله را برعهده نگرفته است.
در همین زمینه خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران، به نقل از «برخی از منابع مستقر در کرمان که در صحنه انفجار امروز حضور دارند» نوشت: «در ورودی گلزار شهدای کرمان، دو کیف بمبگذاری شده وجود داشت که عامل یا عاملین این حادثه ظاهراً با ریموت بمب‌ها را منفجر کرده‌اند.»
حساب «سپاه سایبری پاسداران» در تلگرام نوشته است که تعداد کشته‌ها و زخمی‌ها در اثر این حادثه «بالاست».
خبرگزاری فارس عصر چهارشنبه ابتدا از شنیده شدن صدای «یک انفجار مهیب» در یکی از محورهای منتهی به گلزار شهدای کرمان خبر داد و سپس خبرگزاری مهر از شنیده شدن «صدای انفجار دوم» خبر داد.
خبرگزاری ایرنا هم نوشته که انفجار اول در ۷۰۰ متری محل دفن قاسم سلیمانی و انفجار دوم در یک کیلومتری محل دفن او رخ داده است.
به نوشته این خبرگزاری، حاضران با شنیدن صدای مهیب انفجار با سرعت در حال ترک خیابان‌های منتهی به گلزار شهدای کرمان هستند. آمبولانس‌ها نیز در حال حرکت به سمت محل انفجار هستند.
روابط عمومی اورژانس کشور در گفت‌وگو با تسنیم محل انفجار اول را در زیرگذر گنبد جبلیه و انفجار دوم را در درگاه قلی‌بیگ اعلام کرده و گفته است: «مصدومان عمدتاً به دلیل ازدحام جمعیت و فرار مردم از صدای مهیب، دچار مصدومیت شده‌اند.»
به گفته رضا فلاح، مدیرعامل جمعیت هلال احمر کرمان، «این حادثه علی‌رغم همه تدابیر امنیتی و ایمنی رخ داده» و اکنون همه حاضران از محل تخلیه شده‌اند.
برنامه چهارمین سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی در این محل در حال انجام بود.
به نظر می‌رسد انفجارهای روز چهارشنبه در کرمان مرگبارترین حمله از نظر تلفات طی بیش از چهار دهه گذشته است که نظام جمهوری اسلامی در ایران حاکم شده.
چهار سال پیش نیز در مراسم تشییع جنازه قاسم سلیمانی در کرمان، حدود ۶۰ نفر به‌دلیل ازدحام جمعیت و زیر دست و پا ماندن تعدادی از شرکت‌کنندگان، جان خود را از دست دادند. این حادثه بیش از ۲۴۰ زخمی نیز برجا گذاشت.
واکنش‌ها در ایران
رهبر جمهوری اسلامی در واکنش به انفجارهای روز چهارشنبه کرمان، در پیامی گفت که «این فاجعه‌آفرینی پاسخ سختی در پی خواهد داشت».
علی خامنه‌ای با ادعای این‌که «ملت ایران عزادار شد» و «جنایتکاران سنگدل نتوانستند عشق و شوق مردم به زیارت مرقد» قاسم سلیمانی را «تحمل کنند»، افزود: «سربازانِ راه روشن سلیمانی هم رذالت و جنایت آنان را تحمل نخواهند کرد» و «چه دست‌های آلوده به خون بی‌گناهان و چه مغزهای مفسد و شرارت‌زا که آنان را به این گمراهی کشانده‌اند، از هم اکنون آماج قطعی سرکوب و مجازات عادلانه خواهند بود».
ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور اسلامی ایران، نیز در پیامی ضمن محکوم کردن این حمله گفته که «عاملان و آمران این اقدام بزدلانه به‌زودی به دست نیروهای توانای امنیتی و انتظامی شناسایی و به سزای عمل شنیع خود خواهند رسید».
وزیر کشور ایران هم در واکنش به این انفجارها گفته که عوامل به گفته او، این «جنایات» باید «منتظر پاسخ کوبنده و قاطع دستگاه‌های امنیتی و انتظامی ایران باشند».
احمد وحیدی در توضیح این انفجارها به تلویزیون دولتی ایران گفت: در ساعت سه بعدازظهر «اولین انفجار رخ می‌دهد و هنگامی که باقی زائران به کمک مصدومان می‌آیند انفجار دوم در ساعت ۱۵:۲۰ رخ می‌دهد و تعدادی دیگر از افراد در حادثه دوم دچار حادثه می‌شوند».
به ادعای او، «این جنایت علیه افرادی شد که به‌دنبال عشق خود و اسطوره مقاومت‌شان یعنی حاج قاسم بودند».
تلویزیون حکومتی ایران عصر چهارشنبه خبر داد که هیئت دولت جمهوری اسلامی روز پنجشنبه را «عزای عمومی» اعلام کرده است.
برخی از چهره‌های سیاسی نزدیک به جریان اصولگرا در حکومت جمهوری اسلامی، انگشت اتهام در این زمینه را به سوی اسرائیل نشانه رفته‌اند و بر گرفتن «انتقام» تاکید کرده‌اند.
غلامعلی حدادعادل، رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب، گفت که «عملیات تروریستی صهیونیست‌ها در کرمان برای فرار از بی‌آبرویی در غزه است».
خبرگزاری بلومبرگ عصر چهارشنبه در گزارشی به نقل از دو منبع آشنا به تحلیل دولت آمریکا نوشت: «فرض اولیه ایالات متحده این است که گروه حکومت اسلامی (داعش) یا یک گروه وابسته به آن مسئول حمله روز چهارشنبه در ایران است».
محسن رضایی، فرمانده سابق سپاه پاسداران و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، هم در توئیتی نوشت که «پرچم و میدان مقاومتی که قاسم در دنیا ایجاد کرده، با انتقام، پاسخ کور و کشتن زنان و کودکان و مردم بی‌گناه خاتمه نمی‌یابد، بلکه پایان آن، پایان اسرائیل و صهیونیزم در جهان است. منتظر باشید».
محسن رضایی، فرمانده سابق سپاه پاسداران و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، هم در توئیتی نوشت که «پرچم و میدان مقاومتی که قاسم در دنیا ایجاد کرده، با انتقام، پاسخ کور و کشتن زنان و کودکان و مردم بی‌گناه خاتمه نمی‌یابد، بلکه پایان آن، پایان اسرائیل و صهیونیزم در جهان است. منتظر باشید».
این در حالی است که خبرگزاری بلومبرگ عصر چهارشنبه در گزارشی به نقل از دو منبع آشنا به تحلیل دولت آمریکا نوشت: «فرض اولیه ایالات متحده این است که گروه حکومت اسلامی (داعش) یا یک گروه وابسته به آن مسئول حمله روز چهارشنبه در ایران است».
این خبرگزاری افزود: «ایالات متحده در انتظار اطلاعات بیشتر است، اما بر این باور است که به شدت غیرمحتمل است اسرائیل دخالتی در این انفجار داشته باشد».
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در واکنشی، دست داشتن واشینگتن یا اسرائیل در انفجارهای کرمان را رد کرد.
متیو میلر به خبرنگاران گفت: «ایالات متحده به هیچ وجه در این حادثه نقش نداشته و هر ادعایی خلاف این مضحک است».
واکنش‌های بین‌المللی به انفجارهای کرمان
آبرام پیلی، معاون دفتر نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، در گفتگو با رادیو فردا درباره انفجارهای کرمان گفت که «ما از نزدیک در حال دنبال کردن تحولات پیرامون این موضوع در ایران هستیم، فعلا اطلاعات در حال تکمیل شدن است اما مانند هر جای دیگری که چنین اتفاقی رخ دهد به خاطر از دست رفتن جان غیرنظامیان متاسفیم و این وضعیت را از نزدیک دنبال می‌کنیم».
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، نیز در پیامی این انفجارها را «از نظر ظالمانه بودن و ددمنشی» شوک‌آور خواند و با «تسلیت» به رهبران جمهوری اسلامی، گفت که «تروریسم در همه اشکال آن محکوم است».
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، نیز به خاطر آنچه که «حملات تروریستی شنیع» در ایران خواند، به رهبران جمهوری اسلامی تسلیت گفت. ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور اسلامی ایران، قرار بود روز پنجشنبه به ترکیه سفر کند ولی معاون دفتر سیاسی او عصر چهارشنبه خبر داد که این سفر لغو شده است.
سخنگوی مسئول سیاسی اتحادیه اروپا هم با انتشار بیانیه‌ای، به «شدت» این انفجارها را محکوم و با مردم ایران ابراز همدردی کرد.
او افزود که «این ترور تعداد شوک‌آوری کشته و زخمی برجا گذاشته است. فکر ما با قربانیان و خانواده‌های آن‌هاست. عاملان این حادثه باید حساب پس بدهند».
دبیرکل سازمان ملل نیز به «شدت» این حمله را محکوم کرد.
سخنگوی آنتونیو گوترش در بیانه‌ای گفت: «دبیرکل سازمان ملل امروز به مراسم سالگرد در شهر کرمان جمهوری اسلامی ایران را که بیش از صد کشته و شمار زیادی زخمی برجا گذاشت، به شدت محکوم می‌کند».
قاسم سلیمانی ۱۳ دی سال ۹۸ در عراق به فرمان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، کشته شد؛ پس از آن مقام‌های جمهوری اسلامی همواره از «انتقام سخت» سخن گفته‌اند.
در آستانه چهارمین سالگرد مرگ قاسم سلیمانی، رضی موسوی از قدیمی‌ترین «مستشاران» سپاه پاسداران در سوریه و «از همراهان» قاسم سلیمانی در روز چهارم دی در حمله به منطقه زینبیه دمشق کشته شد.
مقام‌های جمهوری اسلامی اسرائیل را مسئول این حمله معرفی کرده‌اند و می‌گویند «انتقام» خون او را خواهند گرفت. اسرائیل انجام این حمله را نه تأیید کرده است و نه تکذیب.