[29/05, 21:05] Mahnaz Torabi: ۱۳۵7 اعدا مهای ایران پس از انقلاب
اعدام افراد در ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ به موج گسترد ه اعدامها به اتهامها و بهانههای مختلف، عمدت ا با رأی دادگاه انقلاب اسلامی
ایران صورت پذیرفت. این دادگاهها به دستور سید رو حالله خمینی تشکیل شد.در روز پن جشنبه ۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ دو سازمان حقوق
بشری ایرانی و فرانسوی از افزایش صد درصدی اجرای حکم اعدام در ایران پس از روی کار آمدن ابراهیم رئیسی ب هعنوان
رئی سجمهور جمهوری اسلامی خبر دادند که حاکی از اعدام ۳۳۳ تن در سال ۲۰۲۱ و افزایش ۲۵ درصدی نسبت به سال قبل میباشد.اعدام سران حکومت پهلوی اعدامیان سرشناس به فرمان صادق خلخالی تعداد اعدامهای در ایران از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۳
طبق گزارش احمد شهیدبا رأی دادگاه انقلاب اسلامی در ایران و به دستور سید رو حالله خمینی و به ریاست صادق خلخالی ، پس از انقلاب ۵۷، موجی از اعدام سران و وابستگان حکومت پیشین بهراه افتاد که هدف اولی ه آن، رسیدگی به جرایم سران حکومت پهلوی
خوانده میشد. این اعدامها عموم ا واکنش شدید جوامع جهانی و بهویژه سازمان عفو بینالملل را برانگیخت.صادق خلخالی در صدور
حکم اعدامها نقش پررنگی داشت که در سال ۱۳۵۹ به دست بهشتی برکنار شد.در روز ۲۷ بهمن ۱۳۵۷ اولین گروه از سران
حکومت شاهنشاهی که شامل ۴ امیر نیروهای مسلح شاهنشاهی ایران بود با حکم دادگاه انقلاب به ریاست صادق خلخالی به اعدام محکوم شدند. بنا به گزارش سازمان عفو بینالملل از پیروزی انقلاب تا اسفند ۱۳۵۸ تعداد ۴۳۸ نفر توسط دادگاه انقلاب اعدام گردیدهاند
بهایی ستیزی از ابتدای انقلاب ۵۷ ایران تا به حال، ۲۰۲ نفر از بهائیان به خاطر اعتقادشان به دین بهائی، یا ترویج و اعدام بهائیان
تبلیغ آن، توسط حکومت اسلامی اعدام شدهاند.بهائیان در جمهوری اسلامی، از حقوق شهروندی و انسانی، محروم بوده و سرکوب میشوند.آنها معمول به دو شیوه، کشته میشوند، یا به حکم دادگاه انقلاب یا به دست مأموران حکومتی )بدون صدور حکم دادگاه(. آمار کشتار بهائیان
تنها از تاریخ ۱۳۵۷ خورشیدی )۱۹۷۸ م( تا مرداد ۱۳۸۴ )۲۰۰۵(، بیش از ۲۲۰ )دویست و بیست( بهائی توسط نظام جمهوری
اسلامی ایران کشته شدهاند. سال ۱۳۵۷: ۱۰ تن؛سال ۱۳۵۸: ۸ تن؛از بهمن ۱۳۵۸ تا خرداد ۱۳۶۰: ۳۵ تن؛از خرداد ۱۳۶۰ تا مهر ۱۳۶۰: ۳۹ تن؛از مهر ۱۳۶۰ تا مرداد ۱۳۶۷: ۱۲۰ تن؛از مرداد ۱۳۶۷ تا مرداد ۱۳۶۸: ۳ تن؛از مرداد ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴: ۵
تن؛اعدامهای زندانیان عقیدتی-سیاسی در سال۶۷ مقال ه اصلی: اعدام دستهجمعی زندانیان عقیدت ی-سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷ «بروید خدا را شکر کنید که زنده هستید. ما اگر میخواستیم فتوای امام ]خمینی[ را بهطور کامل اجرا کنیم باید نصف مردم
ایران را دستگیر و اعدام م یکردیم ». )گفت ه حمید نوری، یکی از عوامل قتلعام سال ۱۳۶۷ در خطاب به برخی از زندانیان(اعدام
زندانیان عقیدتی-سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ واقعهای بود که طی آن، ب هفرمان سید روحالله خمینی، چندین هزار زندانیان سیاسی در
زندا نهای نظام جمهوری اسلامی ایران در ماههای مرداد و شهریور ۱۳۶۷ خورشیدی، بهشکلی مخفیانه، اعدام و در گورهای
دست هجمعی دفن شدند. بهطور کلی، جُرم زندانیان را همکاری با سازمانهای مخالف نظام جمهوری اسلامی بهویژه سازمان مجاهدین
خلق ایران و همچنین، طیفهای مختلفی از گروههای چپ، یعنی کمونیست دانستند. این امر، در پی حمله گروه مجاهدین خلق در
تاریخ ۴ مرداد ۱۳۶۷ از خاک عراق به استان کرمانشاه و اشغال چندین شهر این استان، روی داد. این عملیات در روز ۸ مرداد با
کشته شدن تعداد زیادی از اعضای این سازمان به پایان رسید )عملیات مرصاد(. پس از آن حکومت تصمیم به اعدام تعدادی از
اعضای زندانی مجاهدین خلق گرفت. تعداد اعدامیان این واقعه نزد مراجع مختلف متفاوت و بین سه هزار تا ۴۴۸۲نفر تخمین زده میشوند. گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد تعداد زندانیان اعدامشده را دستکم ۱۸۷۹ نفر اعلام کردهاست. کشتار زندانیان
عقیدتی و سیاسی )چه آنانی که حکمشان پایان یافته بود یا نیافته بود(، از مدتها پیش )از عملیات مرصاد/فروغ جاویدان(،
برنام هریزی شده بود؛افزون بر اینکه زندانیا ن قتلعام شده، فقط جزو سازمان مجاهدین خلق ایران نبودند؛ بلکه از گروههای چپ و غیر مسلمان )کمونیست...( هم بودند.دادگاههای صحرایی و آویزان کردن اجساد. پس از عملیات مرصاد )فروغ جاویدان(، محمد سلیمی در دادگاههایی صحرایی، حکم اعدام اعضای اسیر شد ه سازمان مجاهدین خلق ایران را صادر میکرد و سپس آنها را از درختان، تیرهای چراغ برق و اسکلتهای فلزی ساختمانهای نیمهتمام، آویزان میکردند.
اعدامهای گروهیدر نظام جمهوری اسلامی ایران، اعدامهای گروهی، از جمله، بر ضد زندانیان عقیدتی و سیاسی…، انجام
میشود.اعدامهای پنهانیدر نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، از اعدامهای پنهانی در حکومت جمهوری اسلامی ، به شدت،
ابراز نگرانی شد.اعدامهای سال ۱۳۹۴بنا بر گزارش عفو بینالملل، ۶۹۴ تن در نیم ه اول سال ۱۳۹۴ خورشیدی در جمهوری
اسلامی ایران، اعدام شدند و در کل سال ۱۳۹۴، ۱۴۷۱ تن، اعدام گشتند.اعدام برخی معترضان خیزش دی ۱۳۹۶مقال ه اصلی: اعتراضات دی ۱۳۹۶ ایران در پی اعتراضات دی ۱۳۹۶، دستکم، چندین تن، توسط نظام جمهوری اسلامی ایران، اعدام
شدند.اعدام برخی معترضان خیزش آبان ۱۳۹۸مقال ه اصلی: اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایراندر پی اعتراضات آبان ۱۳۹۸ نیز )دستکم(، چندین تن، توسط نظام جمهوری اسلامی ایران در زندان، اعدام شدند.اعدام زندانیان سیاسی کردستان؛ فرودگاه سنندج؛ تیرباران پیشمرگان کرد. جهانگیر رزمی با گرفتن این عکس از «جوخه آتش در ایران » برنده جایزه پولیتزر ۱۹۸۰ میلادی شد. بنابر اخبار رسیده به رادیو فردا دو زندانی سیاسی کرد به نا مهای دیاکو رسولزاده و صابر شیخ عبدالله در بامداد روز س هشنبه ۲۴
تیر ۱۳۹۹ در زندان ارومیه اعدام شدند. رها بحرینی، پژوهشگر سازمان عفو بینالملل گفت که این دو زندانی تحت شکنجه و اعتراف اجباری قرار گرفتند ولی بارها گفت هاند که در هیچ اقدام بمبگذاری شرکت نداشتند.در ۱۵ مرداد ۱۳۹۹ مصطفی صالحی، ۳۰ ساله، یکی از معترضان اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶ که تا کنون در بازداشت بوده، در زندان دستگرد اصفهان اعدام شد. وی به اتهام کشتن یک پاسدار به اعدام محکوم شده، اما در جریان محاکمه این اتهام را رد کرده بود.در ۶ دی ۱۳۹۹ عبدالحمید میربلو چزهی، زندانی بلوچ، به اتهام شرکت در یک تیراندازی که منجر به کشته شدن دو پاسدار انجامید، اعدام شد. در حالی که دو
روز قبل از اعاده دادرسی او خبر داده شده بود.صبح روز پنجشنبه ۱۱ دی ۱۳۹۹ سه زندانی اهل سنت به نامهای «حمید راستبال،
کبیر سعادت جهانی و محمدعلی آرایش » به اتهام «بَغی از طریق عضویت در گروه سَلَفی حزب الفرقان و عضویت در جبهه
همبستگی ملی اهل سنت ایران » در زندان وکیلآباد مشهد اعدام شدند. این اعدامها بهصورت ناگهانی بود و خانواده آنها از ملاقات
آخر محروم شدند. جاوید دهقانخلد، زندانی سیاسی ۳۱ ساله بلوچ که در کیفرخواست «به محاربه و همکاری مؤثر با گروههای
ضدنظام » متهم بود، بامداد شنبه ۱۱ بهمن ماه در زندان مرکزی زاهدان اعدام شد.روز یکشنبه ۱۰ اسفند ۱۳۹۹ علی خسرجی، حسین
سیلاوی، جاسم حیدری و ناصر خفاجیان زاده از سلولهای انفرادی زندان شیبان به زندان سپیدار اهواز منتقل شده و بهطور ناگهانی
اعدام شدند. بنا بر گفته خانواده این اعدامشدگان آثار کبودی ناشی از شکنجه در نواحی مختلف بدن آنها وجود داشتهاست .اعدام
دینناباوران ونوکیشانمقال ه اصلی: نقض حقوق دی نناباوران و نوکیشان در جمهوری اسلامی ایرانبه گواهی یکی از جانبهدربردگان
قتلعام ۱۳۶۷، یکی از زندانیان )عقیدتی-سیاسی( به نام حسین طالقانی به دلیل اینکه به پرسش «آیا مسلمان هستی؟ » پاسخ منفی داد
اعدام شد.اعدام ورزشکارانمقال ه اصلی: نقض حقوق ورزشکاران در جمهوری اسلامی ایران باشگاه والیبال پاس تهران، تیم والیبال
زنان پاس تهران، پیش از انقلاب ۱۳۵۷، فروزان عبدی، از سمت چپ، نفر سومفروزان عبدی کاپیتان تیم ملی والیبال زنان ایران نیز در مرداد ۱۳۶۷، به جرم هواداری از مجاهدین خلق ایران به همراه هزاران زندانی عقیدتی و سیاسی، اعدام شد.هوشنگ
منتظرالظهور، قهرمان کشتی و عضو تیم ملی ایران در المپیک هم، یکی دیگر از اعدام شدگان ده ه ۶۰ است. حبیب خبیری بازیکن و
کاپیتان تیم ملی فوتبال ایران بود. وی سابقه بازی در باشگاه فوتبال هما و ۱۸ بازی در تیم ملی و ۲ گل ملی نیز در کارنامهاش
داشت.خبیری در سال ۱۳۶۰ دستگیر و پس از مدت کوتاهی آزاد شد و در سال ۱۳۶۲ به اتهام عضویت در سازمان مجاهدین خلق
ایران بار دیگر دستگیر و یک سال بعد اعدام شد.نوید افکاری سنگری کشتیگیر ایرانی و از معترضان اعتراضات مرداد ۱۳۹۷
ایران بود که در صبح روز شنبه ۲۲ شهریور ۱۳۹۹ بهطور ناگهانی و بدون اینکه آخرین دیدار را با خانواده خود داشته باشد، بر
اساس گفت ه قو ه قضائیه، در زندان عادلآباد شیراز اعدام شد. وی در هنگام اعدام ۲۷ سال داشت و در گذشته دارای چند عنوان
قهرمانی کشتی کشوری بودهاست. نوید افکاری در نامهای که منتشر کرد، نوشته بود که هم ه اعترافات وی تحت شکنج ه روحی و
جسمی بوده، از جمله اینکه «روی صورتش پلاستیک کشیده بودند »، او «تا مرز خفگی و مرگ پیش رفته » و در این شرایط «مجبور به اقرار به مطالب ساختگی » شدهاست.نازنین عظی مزاده، قهرمان تیم ملی ژیمناستیک زنان ایران و نیز از هواداران سازمان
مجاهدین خلق ایران، در سال ۱۳۶۰ در یکی از زندا نهای تهران، اعدام شد. وی متولد ۱۳۴۱ در گرگان و جوانترین ژیمناست
عضو تیم ملی بود که در بازیهای آسیایی تهران ۱۹۷۴ شرکت کرد.شعلاءالدین عترتی کوشالی متولد سال ۱۳۳۱ بازیکن فوتبال سابق تی مهای ملوان بندر انزلی، سپیدرود رشت، دارایی و پرسپولیس تهران، با سابقه عضویت در تیم منتخب ایران در ۷ دی ۱۳۶۰ به اتهام عضویت در سازمان مجاهدین خلق ایران در لهیجان پس از تحمل شکنجههای بسیار اعدام شد.روز پنجشنبه ۹ بهمن ۱۳۹۹ علی مطیری، بوکسور ایرانی ۳۰ ساله در زندان شیبان اهواز، به اتها مهای «محاربه، افساد فیالرض و قتل دو تن از اعضای بسیج این شهرستان » اعدام شد.
اعدام کودکان و نوجوانان مقال ه اصلی: اعدام کودکان در جمهوری اسلامی ایران همچنین ببینید: نقض حقوق کودکان توسط جمهوری اسلامی ایران در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، اعدام کودکان، از جمله، دختران ۹ ساله، تکان دهنده، دانسته شد.
روز پنجشنبه ۲۳ دی ۱۴۰۰ شماری از گزارشگران سازمان ملل از جمله جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق
بشر ایران در ژنو اعلام کردند که حکم اعدام علیه حسین شهبازی باید بر اساس موازین حقوق بشر بینالمللی لغو شود، زیرا او در زمان ارتکاب جرم ۱۷ ساله و زیر سن قانونی بودهاست. آنان از مقامات قضایی جمهوری اسلامی خواستهاند احکام اعدام علیه کودک-مجرمان را متوقف کنند.اعدام همجنسگرایان
برای آشنایی با این بخش نقض حقوق دگرباشان جنسی در جمهوری اسلامی ایران و نقض حقوق اقلیتها در جمهوری اسلامی ایران را ببینید. همچنین ببینید: حقوق دگرباشان در ایران، همجنسگرایی،
سازمان عفو بینالملل در گزارشی اعلام کرد که در سال ۲۰۰۷ )۸۶–۱۳۸۵ خورشیدی( حداقل ۲۴ نفر در هر هفته اعدام و بیش از
۶۴ نفر محکوم به مرگ شدهاند، و ایران با ۳۱۷ اعدام در این سال ، رتب ه دوم را در این زمینه دارد.در سال ۱۳۸۷ در جمهوری
اسلامی ایران، ۷۰ تا ۸۰ مجرم در انتظار اعدام به سر م یبردند. در سال ۲۰۰۵ )۸۴ –۱۳۸۳( یک دختر شانزده ساله به جرم آنچه
«روابط جنسی نامشروع » خوانده شد، در مل عام در شهرستان نکا اعدام شد.بر اساس قوانین اسلام که در ایران اجرا میشود،
همجنسگرایان در صورت اثبات همجنسگرایی با مجازات اعدام مواجه میشوند و قاضی میتواند از میان پنج روش ازجمله پرتاب
مجرم از بلندی یا خراب کردن دیوار بر سر وی، نحوه اعدام مجرم را انتخاب کند. استفاده از اینگونه روشها پس از انقلاب ۱۳۵۷
گزارش نشدهاست، اما یک مرد در استان قزوین به جرم زنا سنگسار شد.اعدام به دلیل نوشیدن مشروبات الکلی. در ۱۸ تیر ۱۳۹۹
فردی به نام مرتضی جمالی به جرم نوشیدن الکل در زندان وکیلآباد مشهد اعدام شد، وی دارای دو فرزند و ۵۵ ساله بودهاست. اداره کل دادگستری استان خراسان رضوی روز جمعه ۲۰ تیر از این اعدام تحت عنوان اینکه این فرد حدفاصل سالهای ۸۶ تا ۹۷، بارها
به اتهام نوشیدن و نگهداری مشروب بازداشت شده ، دفاع کرد.از طرفی دیگر روز جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹ سازمان عفو بینالملل اعدام
این فرد را به اتهام نوشیدن الکل نمون های از «بی رحمی و غیرانسانی بودن » نظام قضایی جمهوری اسلامی دانستهاست . در بیانی های
دایانا الطحاوی، مدیر بخش خاورمیانه و آفریقای شمالی در سازمان عفو بینالمل گفت: «مقامهای ایران بار دیگر با اعدام مردی به
سادگی به خاطر نوشیدن الکل، بیرحمی مطلق و عریان و غیرانسانی بودن نظام قضایی خود را به نمایش گذاشتند.» همچنین عفو بینالملل از استمرار اعدام در ایران ابراز تاسف کرده و تأکید کرد که هیچ توجیهی برای این مجازات بیرحمانه و غیرانسانی وجود ندارد و خواهان لغو تمامی اعدامها در ایران شد
اعدام به شیو ه سوزاندن
«یک بهائی، پر از اضطراب، دارد زندگی م یکند. هیچ بهائی نمیتواند فکر کند که حتی برای متوفیانش سنگ قب ر درست و حسابی
بگذارد؛ تمام اماکن مقدسی که برای بهائیان وجود داشته، با خاک، یکسان شده. اموال بهائیان، غصب میشود به عنوان بیتالمال؛ در سالهای اولی ه انقلاب، ۲۰۰ نفر بهائی، تنها به خاطر بهائی بودن، کشته شدند. در سال]های[ اخیر، دوباره، بهائیها را زندانی میکنند ».
مونا محمودنژاد یکی از بهائیانی بود که پس از انقلاب ۱۳۵۷، در هفده سالگی در ایران، اعدام شد. دهها زن بهائی نیز با او اعدام شدند.
در راستای بهائ یستیزی، برخی از بهائیان شهمیرزاد سمنان، در اوایل انقلاب ۱۳۵۷، سوزانده شدند.
واکنشها به اعدام نوید افکاری. روز سهشنبه ۲۱ آوریل ۲۰۲۰ عفو بینالملل گزارشی دربار ه اعدامها در جهان انتشار داد. در این گزارش در سال ۲۰۱۹ ایران بعد از چین بالترین آمار اعدامها را با ۲۵۱ اعدام داشته و مسئول بیش از یکسوم اعدامهای ثبتشده در جهان است.
میشل باچله، کمیسر عالی حقوق بشر در سازمان ملل متحد در روز چهارشنبه ۳ اردیبهشت ۱۳۹۹، اعدام دو نوجوان به نامهای شایان سعیدپور و مجید اسماعیلزاده که در زمان ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال داشتهاند را به شدت محکوم کرد. روز پن جشنبه ۲۲ خرداد ۱۳۹۹ عفو بینالملل اعدام مخفیانه هدایت عبداللهپور، زندانی کرد را محکوم کرد. وی ماه گذشته از زندان مرکزی ارومیه به
مکانی نامعلوم منتقل شد. روز چهارشنبه ۲۱ خرداد رئیس مرکز اجرای احکام در زندان ارومیه به خانواده عبداللهپور اطلاع داد که وی سه هفته قبل در اشنویه اعدام شدهاست؛ بنابراین عفو بی نالملل از مقامات جمهوری اسلامی خواستهاست در این باره به سرعت شفافسازی کنند.
روز جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹ سازمان عفو بینالملل اعدام فردی بهنام مرتضی جمالی، دارای دو فرزند و ۵۵ ساله، به اتهام نوشیدن الکل
را محکوم کرد و آن را نمونهای از «بی رحمی و غیرانسانی بودن » نظام قضایی جمهوری اسلامی دانستهاست . همچنین عفو بینالملل از استمرار اعدام در ایران ابراز تاسف کرده و تأکید کرد که هیچ توجیهی برای این مجازات بیرحمانه و غیرانسانی وجود
ندارد و خواهان لغو تمامی اعدامها در ایران شد.در ۲۳ تیر ۱۳۹۹ سازمان عفو بینالملل با انتشار بیانیهای اجرای حکم اعدام دیاکو
رسولزاده و صابر شیخ عبدالله را محکوم کرد، در بیانیه آمدهاست که این دو زندانی کرد در یک روند قضایی «ب هشدت ناعادلنه » و «تنها بر اساس اعترافاتی که زیر شکنجه گرفته شده بود » به اعدام محکوم شدند. در این بیانیه اشاره کرد که جمهوری اسلامی موج اعدامها را ب هخاطر ایجاد ترس و جلوگیری از اعتراضات مردمی راهانداختهاست.
روز دوشنبه ۱۳ مرداد ۱۳۹۹ عفو بینالملل در صفح ه توئیتر خود نوشت: ارسلان خودکام با استناد به «اعترافاتی » که تحت شکنجه
کرده، به مرگ محکوم شدهاست . وی در یک محاکمه ۳۰ دقیقهای و به شدت ناعادلنه و در حالی که هیچگاه اجازه دسترسی به وکیل
موردنظر خود را نداشته به اعدام محکوم شدهاست.در روز پنجشنبه ۱۶ مرداد ۱۳۹۹ سازمان عفو بینالملل اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی، یکی از بازداشتشدگان اعتراضات دی ۹۶ در زندان اصفهان را محکوم کرد و تأکید کرد که اجرای این حکم بار دیگر نشان میدهد که مقامات جمهوری اسلامی بیشتر به دنبال انتقام جویی هستند، نه عدالت. در ادامه در این بیانیه نگرانی خود رانسبت به سرنوشت پنج معترض دیگر اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶ به نامهای، محمد بسطامی، هادی کیانی، عباس محمدی، مجید نظری و مهدی صالحی ابراز داشت و از مقامات جمهوری اسلامی خواست که احکام اعدام آنها را سریع ا لغو کند.
۵ شهریور ۱۳۹۹ دفتر عفو بی نالملل در انگلیس خواستار اقدام فوری طرفداران حقوق بشر برای جلوگیری از اجرای قری بالوقوع
حکم اعدام هوشمند علیپور، زندانی کرد ایرانی شد. وی از شرایط محاکمه عادلنه برخوردار نبوده و در بازداشتگاه سپاه پاسداران
زیر شکنجه اعتراف کرده و به اتهام «شورش مسلحانه علیه دولت » به اعدام محکوم شدهاست. بنا بر گفته صدای آمریکا، روز
چهارشنبه ۱۹ شهریور ۱۳۹۹ سازمان عفو بینالملل با انتشار بیانیهای، پنهانکاری رژیم جمهوری اسلامی در مورد محل دفن
زندانیان سیاسی اعدام شده، از جمله رامین حسین پناهی، زانیار مرادی و لقمان مرادی را مصداق نقض میثاقهای بینالمللی حقوق
مدنی و سیاسی دانست و از مقامات جمهوری اسلامی خواست «به پنهانکاری و تحمیل رنج و درد به خانوادههای اعدامشدگان پایان
دهند.»]۷۳[روز سهشنبه ۱ مهر ۱۳۹۹ عفو بینالملل ابراز نگرانی خود را نسبت به حکم اعدام حیدر قربانی، زندانی سیاسی کُرد که
به «بغی » متهم شدهاست ابراز داشت و گفت: «حیدر قربانی، ۴۷ ساله، که در زندان سنندج است، تقاضای اعاده دادرسی پروندهاش
از سوی دیوان عالی کشور در ۱۶ شهریور سال جاری رد شده و هماکنون هر لحظه در معرض خطر اجرای حکم اعدام قرار دارد. »روز دوشنبه ۳۱ شهریور ۱۳۹۹ عفو بینالملل ضمن اظهار نگرانی از اجرای قریبالوقوع حکم اعدام علی خسرجی، زندانی عرب ایرانی، پس از یک محاکمه به شدت ناعادلنه و بر اساس «اعترافات » اجباری که تحت شکنجه بوده، خواستار لغو حکم اعدام
وی شد.۱۸ مهر ۱۳۹۹ در آستان ه روز جهانی مبارزه با حکم اعدام، فدراسیون بینالمللی حقوق بشر در گزارشی اجرای احکام اعدام
در ایران را «لکه غیرقابل انکاری در سابقه حقوق بشر در این کشور » توصیف کرد و تأکید کرد که جمهوری اسلامی در سال گذشته میلادی دستکم ۲۵۱ نفر را اعدام کرده و در ۹ ماه اول سال جاری میلادی نیز ۱۹۰ نفر اعدام شدهاند. در این گزارش به اعدام افرادی که در زیر سن قانونی مرتکب جرم شدهاند اشاره کرده و آن را مغایر قوانین و تعهدات بینالمللی ایران خواندهاست.
۱۹ مه ۱۳۹۹ کانون مدافعان حقوق بشر در ایران و گزارشگران بدون مرز در بیانی ه مشترکی به مناسبت روز جهانی مبارزه برای لغو مجازات اعدام، از مقامات حکومت جمهوری اسلامی خواستار پایان دادن به اعدام زندانیان عقیدتی و از جمله روزنام هنگاران در این کشور شدند. این دو سازمان برای نجات جان زندانیان عقیدتی و روزنامهنگاران در ایران، از همه شهروندان میخواهند در روز نسبت به اجرای «مجازات غیرانسانی ،notoexecution#»۱۰ اکتبر در همه شبک ههای اجتماعی با هشتگ «# نه _به _اعدام ـ
اعدام » اعتراض کنند. روز سهشنبه ۶ آبان ۱۳۹۹ بنا بر گزارش جروزالم پست، جاوید رحمان ، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر ایران، در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «الگوی آشکاری از تلاش برای خاموش کردن مخالفت همگانی نسبت به شرایط اقتصادی، سیاسی، و اجتماعی در ایران وجود دارد.» وی ادامه داد: «در ماههای اخیر مواردی از صدور احکام
اعدام و اجرای آن علیه افرادی که متهم به شرکت در اعتراضات بودند، روی دادهاست. »۲۹ آذر ۱۳۹۹ عفو بینالملل اعلام کرد،
مقامهای جمهوری اسلامی قصد دارند جوان ۳۰ سالهای به نام محمدحسن رضایی را اعدام کنند. این جوان در زیر شکنجه مجبور به
اعتراف شده و به استناد همین اعتراف به اعدام محکوم شدهاست. وی در زمان وقوع جرم انتسابی ۱۶ سال سن داشتهاست. دیانا
الطحاوی، معاون دفتر خاورمیانه و شمال آفریقای عفو بینالملل گفت: «پس از گذراندن بیش از یک دهه در صف اعدام، محمد حسن
رضایی روز پنجشنبه به سلول انفرادی در زندان لکان رشت منتقل شد و به خانواده وی اعلام شد که او «یک هفته دیگر » اعدام
خواهد شد. مقامهای ایران دیگر باره حملهای منزجرکننده به حقوق کودک به راه انداخت هاند و عدالت کیفری نوجوان را به سخر ه کامل
گرفت هاند. »سحرگاه روز پن جشنبه ۱۱ دی ۱۳۹۹ محمدحسن رضایی پس از سپری کردن دستکم ۱۴ سال در زندان مرکزی رشت )لکان( اعدام شد. پژوهشگر امور ایران در عفو بی نالملل، رها بحرینی: «دو هفته پیش با فشارهای بی نالمللی و دیپلماتیک اعدام
محمد حسن رضایی متوقف شد. اما فریب دادند و امروز، او را به صورت ناگهانی و در آخرین روز سال میلادی اعدام کردند. »روز
پنجشنبه ۱۱ دی ۱۳۹۹ اتحادیه اروپا ضمن مخالفت با مجازات اعدام تحت هر شرایطی، اجرای حکم اعدام محمدحسن رضایی را
شدید ا محکوم کرد.روز پنجشنبه ۱۱ دی ۱۳۹۹ سازمان ملل حکومت ایران را به خاطر اعدام محمدحسن رضایی پس از سپری کردن
دستکم ۱۴ سال در زندان مرکزی رشت که در کودکی متهم شده بود شدید ا محکوم کرد. میشل باچله، کمیساریای عالی حقوق بشر
سازمان ملل ضمن محکوم کردن اعدام حسن رضایی گفت : «قوانین بینالمللی قوی ا اعدام کودکان مجرم را منع کرده و حکومت ایران
وظیفه دارد که این ممنوعیت را به رسمیت شناخته و اجرا کند.» میشل باچله ابراز تأسف کرده که برغم هم ه تلاشهای آن برای جلوگیری از اعدام حسن رضایی، حکومت اسلامی ایران عاقبت حکم او را به اجرا گذاشت.روز جمعه ۲۴ بهمن ۱۳۹۹ عفو بینالملل
در نام های به مقامات جمهوری اسلامی، حکم اعدام سه شهروند از اقلیت عرب جنوب ایران به نامهای علی خسرجی، حسین سیلاوی،
جاسم حیدری و ناصر خفاجیان را محکوم کرد و خواستار اطلاعرسانی دربار ه محل نگهداری ناصر خفاجیان شد.روز چهارشنبه ۱
اردیبهشت ۱۴۰۰ عفو بینالملل در گزارش سالنه خود اعلام کرد، آمار مجازات اعدام در ایران تغییر چندانی نداشته و جمهوری
اسلامی به تنهایی مسئول نیمی از کل اعدامهای ثبتشده در جهان در سال گذشته میلادی است.در روز سهشنبه ۱ تیر ۱۴۰۰ سازمان
عفو بینالملل نسبت به اعدام قریبالوقوع حسین شهبازی ۲۰ ساله در روز ۷ تیر هشدار داد. این سازمان اعلام کرد که بخشی از اعترافات این جوان که در زمان وقوع جرم ۱۷ ساله بودهاست در زیر شکنجه گرفته شدهاست و اعدام او ناقض قوانین بینالمللی حقوق بشر میباشد. عفو بینالملل خواستار توقف فوری اجرای اعدام بهاالدین قاسمزاده که در زمان ارتکاب جرم ۱۵ ساله بودهاست،شدهاست . وی به همراه برادرش و یک زندانی دیگر برای اجرای حکم اعدام به سلول انفرادی برده شدهاند. با وجود هشدار عفو
بینالملل حکم اعدام این سه زندانی صبح روز ی کشنبه ۱۳ تیر، به اجرا درآمد. سومین زندانی انور عبداللهی، شهروند اهل مهاباد،
بودهاست که در پی ضرب و شتم در زمان بازداشت دچار آسیبدیدگی در ستون فقرت و نخاع شده بود.روز دوشنبه ۲۵ اکتبر ۲۰۲۱
جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران وضعیت اعدامها در ایران را وخیم نامید و ادامه داد:
«جمهوری اسلامی ایران همچنان به اعدام افراد ادامه میدهد و در یکسال گذشته بیش از دویست نفر اعدام شدند.» وی افزود:
«برخی از این احکام اعدام براساس اعترافات اجباری و اعتراف تحت شکنجه صورت گرفت هاست. این احکام بر اساس عدالت صادر
نشدهاند.» وی در ادامه صحبتهایش گفت: «جمهوری اسلامی ایران همچنان به اعدام کسانی که در زیر ۱۸ سال مرتکب جرم
شدهاند، ادامه میدهد. ایران عضو کنوانسیون حقوق کودک است و نباید کودک مجرمان با اعدام مجازات شوند.آمار اعدامها و
کشتارها در جمهوری اسلامی «آیا میدانید که جنایاتی در زندا نهای جمهوری اسلامی به نام اسلام در حال وقوعند که شبیه آن در
رژیم منحوس شاه، هرگز دیده نشد؟! آیا میدانید که تعداد زیادی از زندانیها تحت شکنجه توسط بازجویانشان کشته شدهاند؟! آیا
میدانید که در زندان ]شهر[ مشهد، حدود ۲۵ دختر به خاطر آنچه بر آ نها رفته بود، مجبور به درآوردن تخمدان یا رحم شدند؟! آیا میدانید که در برخی زندا نهای جمهوری اسلامی، دختران جوان به زور، مورد تجاوز قرار میگیرند! »نامه منتظری به خمینی پس
از اطلاع از اعدام دستهجمعی زندانیان عقیدتی-سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷. «بزرگترین جنایتی که در جمهوری اسلامی شده و در تاریخ، ما را محکوم میکند، به دست شما انجام شده و ]نام[ شما را در آینده، جزو جنایتکاران در تاریخ مینویسند! »حسینعلی
منتظری، در آغاز جلس ه خصوصی با مسئولن «هیئت مرگ » یعنی حسینعلی نیری، مصطفی پورمحمدی، سید ابراهیم رئیسی و
مرتضی اشراقی در تاریخ ۲۴ مرداد ۱۳۶۷. «خمینی را در آینده، خونریز، سفاک و فتاک، لقب خواهند داد ».حسینعلی منتظری، در
جلس ه خصوصی با حسینعلی نیری، مصطفی پورمحمدی، سید ابراهیم رئیسی و مرتضی اشراقی در تاریخ ۲۴ مرداد ۱۳۶۷.از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۹ خورشیدی بیش از ۴۴۶۰۰ )چهل و چهار هزار و ششصد( انسان در نظام جمهوری اسلامی ایران، با شیوههای همچون: حلقآویز شدن، ترور شدن، کشته شدن در اعتراضات خیابانی و شکنجه در زندان…، کشته شدهاند:از بهمن ۱۳۵۷ تا اسفند در سال ۱۳۵۹: ۶۲۴ تن؛از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴: ۱۴۷۹۴ اعدام؛در سالهای ۱۳۶۵ و ۱۳۶۶: از ۱۴۵۶ تا ۱۳۵۸: ۴۳۸ اعدام
۱۶۷۱ اعدام؛کودکان و زنان اعدام شده از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۷: ۳۲۰۰ تن؛در سال ۱۳۶۷: ۴۴۸۴ اعدام )اعم از: دینباور و
دینناباور (در جریان قت لهای زنجیر های ایران: بیش از ۸۰ نویسنده، مترجم، شاعر، فعال سیاسی و شهروند عادی…؛از سال ۱۳۶۷
تا ۱۳۷۷: ۶۷۸۳ اعدام؛در حمله به کوی دانشگاه تهران )۱۸ –۲۳ تیر ۱۳۷۸(: ۷ کشته؛از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۷: ۵۲۲۰ اعدام؛از
خرداد ۱۳۸۸ تا تیر ۱۳۸۹: ۱۵۲ اعدام؛در سالهای ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲: ۸۱۴ اعدام )۱۶ تن کودک، ۱۹ تن زن، ۶۹۷ تن نیز اعدام به
گون ه گروهی(؛در سال ۱۳۹۳: ۹۶۶ اعدام؛در سال ۱۳۹۴: ۱۴۷۱ اعدامدر سال ۱۳۹۵: ۹۶۹ اعدام؛اعدام بهائیان: ۲۰۲ تن؛]۲۷[کشتگان فقط اعتراضات دی ۱۳۹۶: ۵۰ تن )در خیابان و زندان(؛در سال ۱۳۹۶ )۲۰۱۸ –۲۰۱۷(: ۴۴۶ اعدام در سال ۱۳۹۷ )۲۰۱۹–۲۰۱۸(: ۲۳۶ اعدام؛در سال ۱۳۹۸ )۲۰۲۰ –۲۰۱۹(: ۲۴۸ اعدام؛کشتگان فقط اعتراضات آبان ۱۳۹۸: ۱۵۰۰
تن)در خیابان و زندان( و بر پایه برخی بررسیها)ی تخمینی(: بیش از ۵۰۰۰ تا ۷۵۰۰در سال ۱۳۹۹ )۲۰۲۱–۲۰۲۰(: ۲۷۶
اعدامدر سال ۱۴۰۰ )۲۰۲۲ –۲۰۲۱(: ۲۵۴ اعدام )از جمله، کودکان(؛مقال ه اصلی: قتلهای زنجیرهای ایرانبرخی از منابع رسمی،
آمار کشتهشدگان دگراندیشان عقیدتی و سیاسی در پروژه قتلهای زنجیر های ایران را از ۳۰۰ )سیصد( تا بیش از ۱۰۰۰ )هزار( تن دانست هاند که ۱۸۰ تن از آنها فقط از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۷ ترور و کشته شدهاند.بر پایه گزارش روزنامه فرانسوی فیگارو، در تاریخ
جمهوری اسلامی، ۱۵۰ )صد و پنجاه( حکم سنگسار، اجرا شدهاست.اعدام به جای سنگساریک مرد به نام میثم و یک زن به نام ساره
به اتهام رابطه پنهانی غیر دینی )زنای محصنه( به اعدام محکوم شدند.آمار کشتار دگرباشان جنسیی آمار دقیقی از شمار اعدامشدگان
انسانهای همجنسگرا در دور ه نظام جمهوری اسلامی ایران، در دست نیست؛ ولی کنشگران حقوق بشر باورمندند که بیش از ۰۰۰٫۴ )چهار هزار( مرد و زن همجنسگرا، در این دوره، در ایران، اعدام شدهاند.آمار کشتگان، ناپدیدشدگان و زخمیان جنگیآمار کشتگان و ناپدیدشدگان در جنگ ۸ سال ه ایران و عراق )از شهریور ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ و بر پای ه آمار جمهوری اسلامی(: ۱۹۰۰۰۰
)صد و نود هزار( کشته و ۶۷۲۰۰۰ )ششصد و هفتاد و دو هزار( زخمی.شمار قابل توجهی از زندانیان در زندا نهای حکومت جمهوری اسلامی ایران، زیر شکنجه، کشته شدهاند. آمار کشتهشدگان در زنداننامهای برخی از آنان عبارت است از: کاووس سیدامامی )۱۳۹۶(، وحید حیدری )۱۳۹۶(، سینا قنبری )۱۳۹۶(، سارو قهرمانی
)۱۳۹۶(، زهرا بن ییعقوب )۱۳۸۶(، ابراهیم لط فاللهی )۱۳۸۶( و زهرا کاظمی )۱۳۸۲(...]۱۱۹[
[29/05, 21:11] Mahnaz Torabi: ایران
جاوید رحمان در «نشست ژنو » از نقض فاحش حقوق بشر در ایران انتقاد کرد
۲۶ اسفند ۱۴۰۰ جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران، روز پنجشنبه ۲۶اسفندماه در سخنرانی
خود در شورای حقوق بشر در ژنو که از طریق ویدئو کنفرانس انجام شد، مقامهای جمهوری اسلامی را به ادامه نقض گسترده حقوق بشر متهم کرد.جاویدرحمان ضمن اشاره به تازهترین گزارش خود از جامعه جهانی خواست مقامات جمهوری اسلامی را در قبال نقض حقوق بشر در ایران و در ارتباط با وقایعی مثل اعدامهای سال ۶۷ و سرکوب اعتراضات آبان ۹۸ «پاسخگو »
کنند.گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران در آغاز سخنان خود با انتقاد از رویه ایران مبنی بر عدم اجازه
دسترسی مستقیم گفت که به رغم درخواستهای متعددش برای سفر به ایران، مقامهای جمهوری اسلامی تاکنون به او این اجازه سفر
را ندادهاند.جمهوری اسلامی ایران به گزارشگران ویژه حقوق بشر سازمان ملل، اجازه بازرسی و سفر به ایران را نم یدهد اما در
عین حال، آنها را متهم به سیاهنمایی و سیاسی کاری در ارائه گزارشهای سالنه خود میکند.جاوید رحمان در بخش دیگری از
صحبتهایش با انتقاد از اعدامهای پرشمار در ایران و به ویژه اعدام کودکمجرمان، توضیح داد که بیشتر این افراد به وکیل انتخابی
خود دسترسی ندارند و در پی یک روند دادرسی ناعادلنه به اعدام محکوم میشوند.ایران پس از چین دومین کشور جهان از نظر
شمار بالی اعدامهاست و از معدود کشورهایی است که همچنان به اعدام افرادی ادامه میدهد که در زمان وقوع جرم کمتر از ۱۸
سال داشتهاند.جاوید رحمان از طرح مجلس شورای اسلامی برای محدودیت و نظارت بیشتر بر اینترنت، موسوم به «طرح صیانت از
کاربران فضای مجازی » نیز به شدت انتقاد کرد و آن را مصداق نقض حق دسترسی آزاد به اطلاعات دانست.عدم رسیدگی شفاف به
پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی و عدم انجام تحقیقات دقیق درباره اعدامهای سال ۶۷ از دیگر موارد ی بود که او درباره آنها
صحبت کرد.جاوید رحمان از بازداشت فعالن مدنی و وکلای دادگستری نیز انتقاد کرد و در این باره از افرادی همچون مهدی محمودیان، مصطفی نیلی و آرش کیخسروی نام برد.گزارشگر ویژه سازمان ملل در ادامه با اشاره به سرکوب خونین اعتراضهای
آبان ۹۸ و کشتار صدها معترض توسط مامورین حکومتی خواستار تحقیقات دقیق در ای نباره شد.او در این سخنرانیاش با اشاره به
اجرای قوانین تبعیضآمیز علیه زنان، وجود ازدواج کودکان و اعمال تبعیض علیه اقلیتهای مذهبی به خصوص بهاییان در ایران
اشاره کرد.جاوید رحمان در ادامه با انتقاد از مصونیت قضایی متهمان نقض حقوق بشر در ایران، خواستار اصلاح سیستم قضایی
جمهوری اسلامی شد.جاوید رحمان بهمنماه امسال نیز در تازهترین گزارش خود به شورای حقوق بشر، ب هطور مفصل به این موارد
پرداخته است.در ادامه نشست روز پنجشنبه شورای حقوق بشر در ژنو، نمایندگان دیگر کشورها هم در خصوص نقض گسترده حقوق
بشر در ایران صحبت کردند. در این میان نمایندگان کشورهای اروپایی علاوه بر اشاره به مواردی از نقض حقوق بشر توسط
مقامهای جمهوری اسلامی، از ادامه استفاده از مجازات اعدام در ایران، ب ه شدت انتقاد کردند.نمایندگان آلمان، فرانسه و لوکزامبورگ
با انتقاد از تبعیض علیه زنان و سرکوب روزنامهنگاران، تاکید کردند ک ه پیشرفت چندانی در زمینه بهبود وضعیت حقوق بشر در
ایران، حاصل نشده است .نماینده بریتانیا به انتقاداز اعمال خشونت علیه معترضان، سرکوب فعالن مدنی، وکلا و روزنامهنگاران و
ازدواج دختران زیر سن قانونی در ایران پرداخت و با اشاره به آزادی نازنین زاغری و انوشه آشوری، دو شهروند ایران ی- بریتانیایی
و بازگشت آنان به لندن، خواستار آزادی سایر زندانیان دو تابعیتی در ایران شد. در ادامه این نشست، نماینده اسرائیل از تبعیض علیه
اقلیتهای قومی و مذهبی در ایران انتقاد کرد و نماینده آرژانتین نیز خواستار انجام تحقیقات درباره اعدا مهای دستهجمعی سال ۶۷
شد.در نشست روز پنجشنبه شورای حقوق بشر، نمایندگانی از برخی نهادهای حقوق بشری از جمله بنیاد عبدالرحمن برومند نیز
درباره وضعیت حقوق بشر در ایران صحبت کردند.نماینده این بنیاد در سخنانی به اعدامهای پرشمار در ایران و سرکوب اقلیتهای
قومی اشاره کرددر این نشست به نماینده جمهوری اسلامی نیز فرصت داده شد تا به این انتقادها پاسخ دهد.نماینده تهران با تاکید بر اینکه ایران سمت گزارشگر ویژه سازمان ملل برای ایران را قبول ندارد، گزارش جاوید رحمان را «مغرضانه و بر اساس اطلاعات نادرست » ارزیابی کرد.
